چگونه مسمومیت با دارو را تشخیص دهیم؟

به گزارش کی آنلاین، متخصص طب اورژانس، شایع ترین انواع مسمومیت ها در ایران، نحوه پیشگیری و درمان آن ها را تشریح کرد.

چگونه مسمومیت با دارو را تشخیص دهیم؟

به گزارش خبرنگاران، دکتر غلامرضا معصومی با اشاره به شایع ترین انواع مسمومیت در کشور به ایسنا گفت: یکی از مسمومیت هایی که در کشور با آن مواجهیم، مسمومیت با متانول است. متانول ترکیبی مشابه الکلِ اتانول است که به عنوان حلال در چاپ و تکثیر، چسب ها و ... استفاده می گردد. نوع دیگری از آن با عنوان اتیلن گلیکول نیز به عنوان ضد یخ مورد استفاده قرار می گیرد.

وی با بیان اینکه مسمومیت با متانول به وسیله آزمایش سطح سرمی متانول در خون تشخیص داده می گردد، اضافه نمود: اما از آنجایی که بعضا امکان انجام این آزمایش در شرایط اورژانس وجود ندارد، توجه به علائم و نشانه های بیمار بسیار حائز اهمیت است. معمولا علائم مسمومیت با الکل در یک تا دو ساعت اول مصرف الکل خود را نشان می دهد که همان علائم مستی، برافروختگی و پرحرفی و ... تا کاهش هوشیاری و حتی ایست قلبی است. البته معمولا علائم مصرف الکل سمی با تاخیر حتی 24 ساعت بعد آغاز شده و هر ساعت وخیم تر می گردد.

معصومی با اشاره به نشانه های مسمومیت با الکل و همچنین مسمومیت با الکل های سمی، ادامه داد: مسمومیت با الکل نشانه هایی مانند تنگ شدن مردمک های چشم بدون مسائل بینایی، بوی معین الکل و برافروختگی است. این در حالیست که علائم مسمومیت با الکل سمی شامل گشاد شدن مردمک های چشم به همراه مسائل بینایی، بوی کم دهان و لرز ناشی از شوک است. تاری دید همراه با عدم کاهش هوشیاری در فرد مشکوک به مسمومیت، قویا مطرح نماینده مسمومیت با متانول است. علائم دیگر مسمومیت با الکل های سمی شامل تهوع، استفراغ، درد شکمی، سردرد، گیجی، خواب آلودگی و تضعیف اعصاب مرکزی تا حد تشنج هستند.

وی با تاکید بر اینکه قطعا بهترین درمان برای مسمومیت با الکل، پیشگیری از مصرف آن است، گفت: در مواردی که این نوع مسمومیت ایجاد شده باشد، باید بیمار را هر چه سریع تر و ترجیحا توسط اورژانس پیش بیمارستانی، به بیمارستان رساند.

این متخصص طب اورژانس با اشاره به مسمومیت های دارویی، اظهار کرد: مسمومیت دارویی وضعیتی است که در آن فرد به صورت عمدی یا ناخواسته دچار عوارض ناشی از مصرف دارو شده یا در مجاورت مواد شیمیایی و یا سموم قرار می گیرد. داروهای مُسکن، داروهای اعصاب، داروهای ضدافسردگی و آرام بخش ها و نیز داروهای کنترل فشار خون از جمله داروهایی هستند که در سرلیست مسمومیت های دارویی قرار دارند. علائم مسمومیت دارویی نیز شامل کاهش سطح هوشیاری، خواب آلودگی، تهوع، سر درد، تغییرات بینایی و ... هستند.

معصومی تاکید نمود: بهترین کار در دقایق اولیه مسمومیت با دارو، به ویژه اگر هوشیاری فرد مختل نشده و قدرت بلع را از دست نداده، این است که به فرد مسموم چند لیوان آب داده گردد تا پس از مصرف حالت تهوع داشته باشد و محتویات معده اش خارج گردد. پس از آن توصیه می گردد که ترکیب ذغال فعال به بیمار خورانده گردد. در حال حاضر این ذغال به دلیل اثربخشی که دارد، در آمبولانس های اورژانس نیز واقع شده است؛ چرا که نقش مهمی در پیشگیری از مسمومیت دارویی ایفا می نماید. همچنین تحریک فرد به استفراغ در موارد محدودی که فرد کاملا هوشیار بوده، قدرت بلع مناسبی دارد و بزرگسال است نیز توصیه می گردد. باید توجه کرد که در بچه ها از آنجایی که ممکن است در زمان مسمومیت قدرت بلع مناسب نباشد، این خطر وجود دارد که اگر بخواهیم فرد را وادار به استفراغ کنیم، ترشحات وارد راه های هوایی کودک گردد. در نتیجه برای چنین اتفاقی در بچه ها نباید هیچ اقدامی را در منزل انجام دهیم و باید فورا کودک را به اولین مرکز درمانی برسانیم. زیرا در آنجا به وسیله لوله هایی که از بینی عبور می دهند محتویات معده کودک را تخلیه می نمایند.

وی با بیان اینکه درمان مسمومیت نهایتا در بیمارستان انجام می گردد، گفت: بنابراین حتما و به سرعت ضمن تماس با اورژانس پیش بیمارستانی 115 باید بیمار را به بیمارستان برسانیم. باید توجه کرد که داروهایی مانند استامینوفن می توانند حتی تا 24 ساعت بعد از مصرف نیز علامت دار نشوند، اما اگر درمان برای مصرف میزان بالای استامینوفن آغاز نگردد، حتما باعث عوارض جبران ناپذیر کبدی و حتی مرگ می گردد. از طرفی مصرف بعضی داروها مانند داروهای خواب آور، علامت دارند و می توانند باعث بیهوشی فرد پس از مصرف دارو با میزان زیاد شوند. البته این داروها معمولا در صورت آغاز درمان اولیه عوارض خاصی ندارند.

معصومی مسمومیت با سرب را یکی دیگر از انواع مسمومیت های شایع در کشور دانست و گفت: سرب از موادی است که به صورت وسیعی در سطح جامعه و صنعت استفاده می گردد. رنگ ها، لوازم آرایشی، گرد وغبار، آب آشامیدنی از جمله مواد پر مصرف دارای سرب هستند. باید توجه کرد که بچه ها بیشترین آسیب پذیری در مقابل مسمومیت با سرب را دارند. همچنین زنان باردار و بچه ها زیر پنج سال نیز گروه های اصلی در معرض خطر مسمومیت با سرب محسوب می شوند. همچنین در یک دوره زمانی افزایش موارد مسمومیت با سرب در بین معتادان به مواد مخدر خوراکی افزایش پیدا کرد که بدلیل ترکیب سرب با این مواد بود که منجر به افزایش مرگ ومیر و مسائل روانی زیادی برای این گروه از افراد شد.

وی اضافه نمود: دل درد طولانی مدت، مزمن و کولیکی، یبوست طولانی، رنگ پریدگی، علائم عصبی مانند ضعف، سردرد، بی حوصلگی، خواب آلودگی، بی قراری، تحریک پذیری و وجود خط سربی روی لثه ها از جمله علائم مسمومیت با سرب محسوب می شوند. البته روش قطعی تشخیص مسمومیت با سرب، اندازه گیری سطح سرمی آن در خون است که در بسیاری مواقع و در بعضی مناطق در دسترس نیست. بنابراین باید توجه بیشتری به علائم و نشانه های بیمار به خصوص علائم شکمی و عصبی داشته باشیم تا با مواردی مانند آپاندیسیت اشتباه گرفته نگردد.

معصومی درباره مسمومیت با موادی به نام ارگانوفسفرها نیز گفت: این مواد از جمله سموم عصبی هستند که به وسیله تنفسی یا خوراکی می توانند وارد بدن شوند و سیستم عصبی را درگیر نمایند. این مواد در جنگ ها و در حوزه هایی مانند بهداشت، درمان، کشاورزی و ... کاربرد دارند. به همین دلیل مسمومیت با این مواد علاوه بر اینکه می تواند عمدی یا اتفاقی باشد، در عین حال می تواند در اثر تماس با حشره کش ها یا میوه های آلوده به این مواد و یا لباس آلوده نیز ایجاد گردد. علائم بالینی ناشی از این مسمومیت نیز شامل کاهش ضربان قلب، آبریزش بینی، تنگی مردمک، افزایش ترشح بزاق، انقباض عضلات صاف، تکرر ادرار، استفراغ، اسهال، ترشح بیش از حد مایعات بدن و... باشد. باید توجه کرد که مسمومیت با کاربامات ها نیز همین علائم را ایجاد می نماید، اما با شدت کمتر.

وی با بیان اینکه کاربامات ها و ارگانوفسفرها بیشتر در سموم استفاده می شوند، گفت: توجه به برچسب روی ظرف سموم و استفاده دقیق آن ها براساس دستورالعمل و همچنین آشنایی با مواد ترکیبی شان لازم است. در عین حال هیچ گاه نباید سموم را در ظروفی که امکان استفاده خوراکی از آن ها وجود دارد، ریخت. درمان قطعی مسمومیت با ارگانوفسفرها نیز الزاما در بیمارستان اتفاق می افتد. بنابراین انتقال سریع فرد مسموم به بیمارستان بسیار مهم است.

منبع: همشهری آنلاین
انتشار: 3 دی 1398 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: konline.ir شناسه مطلب: 534

به "چگونه مسمومیت با دارو را تشخیص دهیم؟" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "چگونه مسمومیت با دارو را تشخیص دهیم؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید