جدال با پینوکیو در شبکه های اجتماعی - کی آنلاین

این اخبار جعلی که عموما در سایت های بی نشان یا شبکه های اجتماعی پخش می شود، یکی از منابع گسترش شایعه به خصوص در مواقع بحران است. ابزار های فناورانه، هوش مصنوعی و از همه مهم تر، آگاهی بخشی عمومی می تواند جلوی این مشکل را تا حد زیادی بگیرد.

بات های مزاحم

یکی از متداول ترین راه ها برای پخش خبر جعلی استفاده از بات ها در شبکه های اجتماعی است. این بات ها معمولا طوری برنامه ریزی می شوند که اخبار یا داده های یکسان را در سطحی گسترده پخش نمایند. بعضی هایشان نیز می توانند کار های دیگری مثل جذب مخاطب، لایک کردن و... انجام بدهند. این بات ها می توانند پیغام های افراد عادی و حساب های واقعی را نیز در سطحی گسترده پخش نمایند؛ طوری که یک پیغام ساده توسط کاربران زیاد در مدتی کوتاه دیده شود.

شناسایی این بات ها و جلوگیری از فعالیت آن ها وقتی با چند بات ساده طرف باشیم، کار دشواری نیست. بات ها معمولا ظاهر و کارکرد معینی دارند و پیغام های یکسانی را در شبکه ها پخش می نمایند، اما وقتی تعدادشان از حد معینی بالاتر برود و چند دسته پیغام مختلف ارائه نمایند، شناسایی و بند آوردن شان ساده نخواهد بود. فیس بوک اخیرا از یک فناوری ضد بات رونمایی نموده و توضیحات مختصری هم درباره اینکه چنین فناوری ای با استفاده از هوش مصنوعی کار می نماید، ارائه داده، اما به خاطر مسائل امنیتی درباره جزئیات کارکردش اطلاعات زیادی در دسترس نیست.

به طور کلی، این سیستم های مبتنی بر هوش مصنوعی با آنالیز کردن رفتار بات ها، نوع نوشته هایی که پخش می نمایند و چگونگی کارکردشان در شبکه نمونه های اسپم و مزاحم را شناسایی می نمایند. هوش مصنوعی این قابلیت را دارد که با دریافت نمونه های جدید آموزش ببیند و می تواند به مرور بات های پیچیده را شناسایی کند.

پیدا کردن منبع خبر جعلی

شناسایی اخبار جعلی و بند آوردن جهت فراوری آن ها نیز از مسائل دیگری است که هوش مصنوعی می تواند جلوی آن را تا حدی بگیرد. از نظر تئوری ماشین شیوه بیان یک نوشته را به عنوان پایه درنظر گرفته و هرچیزی که شبیه آن باشد را به عنوان خبر یا نوشته جعلی شناسایی می نماید. اما شیوه بیان یا نوشتن انسان می تواند بسیار متفاوت باشد و از نظر ظاهری در طبقه بندی هوش مصنوعی جای نگیرد.

برای جلوگیری از رخ دادن چنین مسئله ای، هوش مصنوعی جزئیات دیگری مثل نشانی سایت و ظاهر آن را نیز آنالیز می نماید. برای بهتر شدن شیوه کارکرد هوش مصنوعی به یاری اپراتور انسانی یا کاربران شبکه های اجتماعی احتیاج جدی وجود دارد که به صورت دستی نمونه های خبر جعلی را به هوش مصنوعی نشان بدهد و آن را تقویت کند.

مقابله با اخبار جعلی با بلاک چین

فناوری زنجیره ای یا بلاک چین می تواند به شفافیت روند پخش اخبار یاری نموده و در نتیجه، جلوی فراوری و انتشار اخبار جعلی را بگیرد. در این سیستم، از نظر فنی می توان منبع خبر را آنالیز کرد و فهمید که هر بخش از خبر از کجا نقل شده است. سیستم بلاک چین می تواند به ساخت پلتفرم های اجتماعی منجر شود که در آن ها امکان سنجش درست یا غلط بودن اخبار وجود دارد.

مبارزه با ویدئو های جعلی

ویدئو های جعلی یا دیپ فیک نمونه هایی از داده های جعلی هستند که می توانند تصویر و صدای یک نفر را تقلید نموده و آن را تا حد زیادی شبیه نمونه اصلی بازسازی نمایند. فناوری ماشینی می تواند این نوع از ویدئو ها را با آنالیز چهره شخصیت اصلی و آنالیز کردن شیوه رفتار او آنالیز کند. نقطه ضعف این ویدئو های جعلی در چشم های گوینده وجود دارد، چون جزو بخش هایی از صورت گوینده است که معمولا در ویدئو های جعلی و اصلی وجود دارد. شیوه متفاوت پلک زدن گوینده در ویدئو های جعلی و اندازه غیرعادی مردمک چشم از مواردی است که در شناسایی ویدئو های دیپ فیک به هوش مصنوعی یاری می نمایند.

اخیرا ویدئویی از اوباما در شبکه های اجتماعی منتشر شد که او را در حال بیان جملاتی عجیب نشان می داد. این ویدئو با یاری فناوری دیپ فیک و با یاری هوش مصنوعی حالات او را تقلید نموده بود.

بهانه برای سانسور

بعضی کارشناسان می گویند، مقابله با اخبار جعلی و مبارزه با بات ها در بعضی کشور ها وسیله ای برای پخش گزینشی اخبار شده است. یکی از آخرین نمونه ها به اینترنت داخلی روسیه برمی شود که مقامات این کشور گفته اند یکی از کاربرد های مهمش جلوگیری از پخش اخبار جعلی و کاربران غیرواقعی است. اما بسیاری از کارشناسان ایراد های فنی جدی به این موضوع وارد نموده و آن را صرفا یک بهانه برای کنترل اینترنت از سوی این کشور می دانند.

ازجمله زاک دافمن، تحلیلگر حوزه فناوری نشریه فوربس در این باره به همشهری می گوید: آنچه با عنوان اخبار جعلی از آن نام برده می شود، احتیاج به آنالیز و داوری دقیق تری دارد. برای اینکه بفهمید یک خبر، جعلی یا واقعی و درست یا غلط است، به یک سیستم داوری احتیاج دارید. در بسیاری موارد معین نیست، چه فرد یا سیستمی تصمیم می گیرد یک محتوا باید جزو اخبار جعلی طبقه بندی بشود یا نه.