پیشگیری و درمان بیماری های چشمی با هوش مصنوعی، آینده بینایی سنجی در گروی فناوری های هوشمند - کی آنلاین

گروه دانشگاه خبرگزاری خبرنگاران، حفظ استانداردهای بهداشتی در کنار پیشروی به سوی اکتشافات جدید چالش های بسیاری برای پزشکان ایجاد نموده است. یکی از حوزه های علم پزشکی که مسائل بسیاری با توسعه فناوری داشته، اپتومتری یا بینایی سنجی است. رقابت مالی، پیشرفت های فناورانه و استفاده از تکنولوژی های نوین از جمله چالش هایی است که پیروزیت آینده اپتومتری به آنها بستگی دارد.

اپتومتری چیست؟

بینایی سنجی یا اپتومتری قسمتی از معاینات کامل چند قسمتی چشم محسوب می گردد و شامل اخذ پیشینه بینایی، سنجش حدت بینایی ارزیابی ریفرکشن، ارزیابی دید دوچشمی، تطابق و حرکات چشمی، دید رنگ، غربالگری و ارزیابی داده ها می گردد، به عبارت دیگر بینایی سنجی آنالیز دید و ساختارهای مربوط به آن برای کشف اختلالات بینایی و تجویز عدسی های مناسب یا دیگر وسایل یاری نماینده به بینایی یا تمرین های چشمی برای جبران کاستی های دید است.

هوش مصنوعی به یاری بینایی سنجی می رود

هوش مصنوعی تقریباً در هر زمینه علمی و صنعتی وارد شده و تغییرات و اصلاحات اساسی در آن ایجاد نموده است. این فناوری نه تنها فرایند کار را آسان تر و سریع تر می نماید بلکه میزان خطای کمتری نیز نسبت به انسان ها دارد. برای مثال سیستم های مبتنی بر هوش مصنوعی ساخته شده که تنها با آنالیز شبکیه و قرنیه، قادر به تشخیص و پیش بینی بیماری های چشمی است. بنابراین به کارگیری هوش مصنوعی در اپتومتری می تواند به اپتومتریست ها در غلبه بر چالش های حوزه بینایی سنجی یاری کند.

لازم به ذکر است؛ یک شرکت دانش بنیان ایرانی پیروز به توسعه نرم افزاری شده که با پردازش اطلاعات عکس شبکیه چشم بیماری های چشمی را تشخیص می دهد. این نرم افزار ابتدا با استفاده از دوربین فوندوس (دوربین ویژه معاینه چشم) عکسی از شبکیه چشم فرد می گیرد، اطلاعات آن را پردازش می نماید و سپس احتمال ابتلا به سه بیماری گلوکوم، رتینوپاتی دیابتی و دژنراسیون ماکولا در فرد معین می گردد.

استفاده از هوش مصنوعی تنها به حوزه تشخیص و درمان بیماری محدود نمی گردد. بر اساس گزارش ها، در کتابخانه ملی پزشکی آمریکا 20 میلیون مقاله پزشکی موجود است که امکان دسترسی به چکیده و مقاله کامل برای پزشکان به صورت رایگان فراهم شده است. همچنین سالانه 2 میلیون مقاله به صورت مجازی در اختیار پزشکان قرار می گیرد تا امکان مطالعه و آنالیز آنها را بدون مراجعه به کتابخانه داشته باشند.

مطالعه و آنالیز این حجم از مقالات خارج از توان هر انسانی است و اپتومتریست ها نیز وقت و انرژی کافی برای آن را ندارد. بنابراین بهترین راه استفاده از هوش مصنوعی برای مطالعه و تجزیه و تحلیل این مقدار از اطلاعات است. بدین ترتیب داده های مرتبط با بینایی سنجی از باقی مطالب جداسازی شده و در اختیار اپتومتریست ها قرار می گیرد.

فرسودگی پزشکان یا مطالبات استرس زا

تحقیقات باورنکردنی بسیاری در پایگاه های اطلاعات پزشکی وجود دارد که منتظر اکتشاف هستند، تنها کافی است اپتومتریست دست به کار شوند و یافته های آنها را به کار بگیرند تا پیشرفت های عظیمی در پیشگیری و تشخیص بیماری های چشمی به وجود آید.

حال سؤال اینجاست که چرا اپتومتریست ها از آخرین یافته های علمی مرتبط با بیماری های چشمی استفاده نمی نمایند؟ مطالبات استرس زای پزشکی مدرن، بدهی های تحصیلی و اولویت های زندگی شخصی منجر به فرسودگی اپتومتریست ها و پزشکان می گردد. این امر مانع از تفکر خلاقانه و به کارگیری روش های نوآورانه در کار می گردد.

در سال 1975 دیدار پزشک با بیمار برای بار اول به طور متوسط 60 دقیقه زمان می برد و دیدار دوم نیز نزدیک به 30 دقیقه طول می کشید. امروزه دیدار پزشک با بیمار برای بار اول به طور متوسط 12 دقیقه و دیدار دوم نیز حدود هفت دقیقه زمان می برد. از سوی دیگر جمعیت متنوع و فزاینده ای از افراد مسن احتیاجمند مراقبت های بهداشتی و پزشکی هستند که طوفان فرسودگی پزشکان را کامل می نماید.

برای پیشرفت در این راه باید استانداردهای کیفی بهداشتی را حفظ کرد و همزمان به سوی اکتشافات جدید گام برداشت. درواقع استفاده از هوش مصنوعی و ابزارهای مبتنی بر این فناوری می تواند بار سنگینی را از دوش پزشکان بردارد و فرایند فرسودگی و استرس های آنها را به طور قابل توجهی کاهش دهد.

چگونه هوش مصنوعی آینده بینایی سنجی را متحول می نماید؟

در آینده نه چندان دوری هوش مصنوعی نقشی کلیدی در زنجیره پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری های چشمی ایفا می نماید. این فناوری کاربرد بسیاری در آنالیز و معاینه چشم برای یافتن علائمی از بیماری دارد. برای مثال، تمام بیماران مشکوک به انحراف بینایی در چارت آمسلر احتیاج به دیدار با متخصص شبکیه ندارند. در عوض می توان تصویری از شبکیه را در اختیار هوش مصنوعی گذاشت تا تجزیه و تحلیل گردد و احتمال وجود بیماری را تشخیص دهد.

چارت آمسلر چیست؟

چارت آمسلر گرید صفحه ای به ابعاد چند سانتی متر است که روى آن شبکه ای چهارخانه رسم شده و ابعاد مربع هاى کوچک آن چند میلی متر است. به یاری این ابزار 20 درجه مرکزى میدان دید بیمار بررسى مى گردد. از بیمار خواسته مى گردد در حالى که صفحه را در فاصله معمول مطالعه از چشم خود نگه داشته است با یک چشم خود به مرکز آن صفحه نگاه کند. اگر بیمار قسمتى از خطوط را نبیند، تشخیص به نفع بیمارى ماکولا و عصب بینائى است. اگر بیمار خطوط را موجى ببیند، نشان دهنده عدم ماکولا یا وجود مایع در زیر ماکولا باشد.

ظهور تکنولوژی های مبتنی بر هوش مصنوعی تشخیص بیماری را برای متخصصان آسان تر، دقیق تر و سریع تر می نماید. بدین ترتیب راه های درمانی پیش روی بیمار و احتمال بهبود کامل از بیماری بیشتر است. هوش مصنوعی می تواند طبقه بندی بیماری ها را نیز اصلاح کند، این امر منجر به توسعه روش های درمانی نوینی می گردد که اثربخشی بیشتری دارند.

این فناوری به متخصصان اجازه می دهد ویژگی های نهفته در چشم، ژنتیک و پروفایل(نمایه) بالینی افراد را کشف نمایند و به درک بهتری از بیماری و روش درمانی برسند. هوش مصنوعی، یادگیری عمیق و شبکه عصبی پیچشی نه تنها آینده اپتومتری بلکه تمام حوزه های پزشکی را تغییر خواهند داد.

4021/پ