کرونا نظم جدید جهانی ایجاد خواهد نمود، ناسیونالیسم تقویت شد - کی آنلاین

مثلاً کشوری مانند ایتالیا که به عنوان اقتصاد اول اتحادیه اروپا بود بیشترین آمار مرگ و مبتلایان را به خود اختصاص داده است. از طرفی کشوری مانند آمریکا که ادعای ابرقدرت بودن را می نماید با تمام تدابیری که اتخاذ نموده باز هم نمی تواند شیوع این ویروس را کنترل کند نکته جالب توجه این است که در این برهه هم این کشور سیاسی بازی را کنار نمی گذارد سعی می نماید با استفاده از اصطلاح ویروس چینی کشور چین را مقصر و یک شرایط ضد چینی در جامعه جهانی ایجاد کند.

در مورد نظم جهانی پساکرونایی خبرنگاران گفتگویی با پروفسور دنیز اولکه آری بوغان مشاور رئیس دانشگاه اسکودار و استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل در ترکیه انجام داده که در ادامه می خوانید.

*دیده می گردد که بعضی کشورها در پی بهره برداری سیاسی از فرایند ویروس کرونا هستند. برای مثال بعضی مقامات آمریکایی بارها از اصطلاح ویروس چینی استفاده نموده اند. تبعات اینگونه سیاست ها چه خواهد بود؟

این در حقیقت یک جنگ سیاسی و روانی است. نگاه سیاسی ترامپ به جهان، مقابله با چین برای در دست داشتن قدرت جهانی است. ترامپ شروعگر جنگ تجاری علیه چین بود بعد هم وارد جنگ تکنولوژیک شد و حالا با آمدن این ویروس در حال ایجاد جنگ روانی علیه چین است.

او کوشش می نماید که در ضمیر ناخوداگاه انسان ها ویروس کرونا را با چین مرتبط نشان دهد. مطمئناً به زودی کوشش خواهد نمود مساله را به دادگاه بین الملل کشانده و ازمجرای قضائی چین را محکوم نمایند تا اینگونه پکن را مسئول این ویروس و در نتیجه در جهان یک نگاه ضد چین ایجاد کند. دانشگاه هاروارد نیز در همین خصوص سعی می نمایند موضوع را جنگ بیولوژیک از سوی چین نشان دهند. به این صورت که در فرایند ساخت سلاح چنین ویروسی ایجاد و چین در هشدار دادن به کشورها دیرهنگام دست به کار شده است. یعنی چین را هم محکوم به ساخت سلاح بیولوژیک و هم محکوم به عدم اطلاع رسانی در مورد شیوع چنین ویروسی خواهد نمود.

*با شیوع این ویروس روابط میان کشورها در این مقطع را چگونه ارزیابی می کنید همچنین در دوران پسا کرونا این روابط با دوران قبل از این ویروس چه تفاوتی خواهد داشت؟

با شروع تهدید این بیماری دولت ها بیش از آنکه به فکر یاری به هم باشد بیشتر در فکر نجات خود بوده اند.

به ویژه این ویروس پروژه اتحادیه اروپا را به شدت متزلزل کرد. شاهد بودیم که پروژه فرهنگ همبستگی و اتحاد میان دولت های اتحادیه اروپا با شکست روبه رو شد.

بعضی از کشورها عضو اتحادیه از موضع همبستگی پیروی کردند، در حالی که بعضی دیگر ترجیح دادند سیاستهای خودخواهانه را دنبال نمایند.

بخصوص انگلیس در ابتدای ورود این بحران با اعلام پیروی از از سیستم ایمنی گله ای یعنی اتخاذ چنین سیاست خودخواهانه ای تمام سیاست اروپا را دچار فروپاشی کرد. این یعنی ایجاد بی اطمینانی دائمی در جامعه اروپا است که ماندگار خواهد بود. ایتالیا و اسپانیا نیز در این روزهای بحرانی از سوی اتحادیه طرد شده است و این چین و روسیه بودند که به داد آنها رسید. ترکیه نیز در کنار اینکه در کوشش است از این بحران عبورکند سعی دارد از دیگر کشورهای درگیر نیز حمایت کند.

*فارغ از فرایند درمانی این بیماری مهم ترین چالش دولت ها در مقابله با این ویروس چیست؟

مهم ترین چالش دولت ها ناکافی بودن کوشششان برای تغییر دادن سبک زندگی افراد برای مدت مقطعی است. از طرفی دولت ها می خواهد چرخه اقتصادی کشور ادامه داشته باشد و هم مجبورند برای ممانعت از شیوع این بیماری مردم را در خانه نگه دارند. اگر تدابیر جدی اتخاد ننمایند به جای ممنوعیت صرفاً به خواهش و هشدار به مردم برای خانه ماندن اکتفا نمایند شرایط برای آن دولت ها سخت می گردد. پس قطعاً قانون اجبار در خانه ماندن درست ترین تدبیر است.

* تأثیر کرونا در جامعه جهانی را چگونه ارزیابی می کنید؟

ویروس کرونا بیش از آنکه موجب تغییر در نظم جهانی گردد دراصل بستری است برای تسریع در فرایند جهانی که در حال تغییر بود. در بیست سال اخیر شاهد تغییرات بنیادی بخصوص اختلال در ایدئولوژی جهانی شدن بوده ایم؛ در سال 2001 هشدارهایی در مورد بحران جهانی شدن داده شد. در سطح جهانی همراه با افزایش نگرانی های امنیتی، منابع و درآمدهای اقتصادی به سمت صنعت نظامی جریان یافت. به طوریکه در جهان شاهد افرایش هزینه های نظامی از 750 میلیارد دلاری به 1.4 تریلیون دلار آن هم فقط در عرض چند سال هستیم و امروز هزینه های نظامی در جهان نزدیک به دو تریلیون دلار رسیده است.

بعد از این هم بحران اقتصادی جهانی در سال 2008 دومین گام تحول نظم جهانی بوده است. بعضی کشورهای دولتی تحت تأثیر دیدگاه لیبرالیستی از بازار جهانی کنار کشیده بودند دوباره وارد بازار جهانی شدند که البته کشورهایی مانند چین و روسیه که اعتقادی به سرمایه داری نداشتند با کمترین خسارت از بحران اقتصادی 2008 عبور کردند. در اصل نظام سرمایه داری دولتی به عنوان مدلی است که قدرت های متمرکز شده از این نظام به عنوان نکته رهایی خود استفاده می نمایند.

وجود این ویروس فراگیر موجب قدرت دریافت نظم نوین جهانی و زمینه ساز قدرت دریافت لیبرال دموکرات ها و سیستم های اقتدارگرا خواهد بود.

امروزه در میان 77 کشور دیوارهایی به عنوان مرز کشیده می گردد. یعنی سیستم منزوی تر خواهد بود ودولت ها از این پس با استفاده از تکنولوژی بر روی شهفرایندان کنترل بیشتری خواهند داشت.

*شاید کمتر کسی باور می کرد که کرونا موجب می گردد کشورهایی که به عنوان ابر قدرت و اقتصاد اول جهان محسوب می شدند اینگونه در کمال ناچاری با چنین ویروسی دست و پنجه نرم نمایند. به نظر شما اقتصاد جهانی که اینگونه متزلزل شده است آیا امکان بازگشت به دوران قبل کرونا را دارد؟

اقتصاد جهانی شاید با ساختار قدیمی خود نباشد اما با شکل جدید خود، یعنی با مشارکت بازیگران دولتی، به سرعت تغییر شکل می یابد و به حالت قبل از ویروس کرونا بازخواهد گشت. احتمال می دهم در عرض یک الی دو سال به شرایط عادی خود بازگردد. دولت ها به سرعت ارز دیجیتالی خود را ایجاد نموده و اینگونه بحران اقتصادی خود را هم حل خواهند کرد.

*این ویروس در کدام از سبک زندگی انسان ها تغییر ایجاد خواهد نمود؟

بعضی تغییرات که در سبک زندگی افراد ایجاد نموده دائمی خواهد بود. زیرا بعضی از نهادها و سازمانهای سنتی که در برابر هر گونه تغییر مقاومت می کردند، با آمدن این ویروس ناگزیر از قوانین جهانی دیجیتال یعنی تکنولوژی نوین پیروی کردند. بعلاوه این نهادها پی بردند که هزینه این تکنولوژی کمتر و مؤثرتر است.

پیش بینی می کنم که هم در ارتباطات اجتماعی هم در مسائل کاری افراد تأثیرات دائمی خواهد داشت. ما با آمدن این ویروس شاهد بودیم که روابط اجتماعی که در بیرون از خانه بود در داخل خانه نیز امکان پذیر است. در این میان بعضی خانواده ها در جهان از هم پاشیده خواهد شد. ما با خانه ماندن خواهیم فهمید چه چیزی احتیاج داریم و چه چیزی احتیاج نداریم، چه چیزی را دوست داریم و چه چیزی را دوست نداریم. به خصوص آگاهی از محیط زیست افزایش می یابد از طرفی هم علاقه به فرایند مصرفی لوکس کاهش خواهد یافت.