فواید روی یا زینک برای بدن - کی آنلاین

به گزارش خبرنگاران به نقل از خبرگزاری صدا و سیما ، این ماده در بدن خود به خود فراوری نشده و باید به وسیله رژیم غذایی یا مکمل هایی که عمدتا در قالب قرص زینک عرضه می شوند مصرف شود. اما خواص روی برای بدن چیست و برترین منابع غذایی آن کدامند؟ موارد مصرف قرص روی چیست؟ اندازه احتیاج روزانه بدن به زینک چقدر است؟

نقش روی در بدن چیست؟

روی برای فعالیت بیش از صد آنزیم مختلف در بدن انسان مورد احتیاج است. وجود روی برای عملکرد صحیح سیستمم ایمنی در مبارزه با باکتری ها و ویروس های مهاجم به بدن، ساخت پروتئین ها و ماده ژنتیکی در سلول ها (DNA)، ترمیم زخم ها و تقسیم سلولی الزامی است. روی بعلاوه ماده ای ضروری برای رشد و نمو جنین در زمان حاملگی، رشد و نمو کودک و رسیدن فرد به بلوغ جنسی به حساب آمده و برای عملکرد صحیح سیستم بویایی و چشایی هم مورد احتیاج است.

خواص روی برای سلامتی

تقویت سیستم ایمنی

از مهم ترین خواص روی برای بدن تقویت و بهبود سیستم ایمنی است. به علت ضروری بودن روی برای عملکرد و پیغام دهی سلول ها، کمبود این ماده منجر به ضعف واکنش سیستم ایمنی خواهد شد.

مکمل روی هم سبب تحریک سلول های ایمنی خاص شده و استرس اکسیداتیو را کاهش می هد. به اسم مثال، یک آنالیز از هفت مطالعه نشان داد که مصرف 80 تا 92 میلی گرم زینک در روز می تواند دوره سرماخوردگی را تا 33 درصد کاهش دهد.

تسریع فرایند بهبودی زخم ها

از روی در بیمارستان ها برای درمان، زخم ها و سایر آسیب های پوستی استفاده می شود. از آنجا که این ماده معدنی نقش مهمی در سنتز کلاژن، عملکرد ایمنی و پاسخ التهابی بدن ایفا می کند، وجود آن برای بهبودی کامل و مناسب لازم است.

در واقع، حدود 5 درصد از کل روی بدن که اندازه قابل توجهی است در پوست ذخیره شده است. درحالی که کمبود روی می تواند به کند شدن فرایند بهبودی زخم ها منجر شود؛ استفاده از مکمل روی تسریع فرایند بهبودی را در پی خواهد داشت.

کاهش خطر بیماری های مرتبط با افزایش سن

از دیگر خواص روی می توان به نقش این ماده معدنی در جلوگیری از ابتلا به برخی بیماری ها و شرایط پزشکی اشاره نمود که معمولا در پی افزایش سن پدیدار می شوند. از جمله این بیماری ها می توان به ذات الریه، عفونت و انحطاط عضلانی مرتبط با سن اشاره نمود که مصرف 45 تا 80 میلی گرم زینک در روز می تواند به کاهش ریسک ابتلا به آن ها یاری کند.

درمان اسهال حاد در بچه ها

تحقیقات بسیاری در خصوص تاثیر خواص روی در کنترل و درمان بیماری های مختلف انجام شده و یا در حال اجرا است. از جمله این موارد می توان به تاثیرات مثبت روی در درمان و یا کاهش دوره اسهال حاد در بچه ها اشاره نمود و به همین علت سازمان بهداشت دنیای (WHO) در حال حاضر درمان اسهال حاد در بچه ها را با مکمل روی توصیه می کند.

فواید روی یا زینک برای بدن

درمان آکنه

آکنه یک بیماری رایج پوستی است که حدود 9.4 درصد کل جمعیت دنیا از آن رنج می برند. انسداد غدد چربی، باکتری ها و التهاب پوستی از دلایل بروز آکنه هستند. برخی مطالعات به این نتیجه رسیده اند که درمان پوستی و خوراکی زینک می توانند با کاهش التهاب، مهار رشد باکتری پروپیونی آکنه و فرونشاندن فعالیت غدد چربی به درمان آکنه یاری کنند.

از سوی دیگر، اندازه روی در بدن افراد دچار آکنه هم کم تر است و به همین علت است که مصرف مکمل روی به این افراد توصیه می شود.

منابع غذایی حاوی روی

صدف خوراکی (Oyster) بیشتر از هر ماده غذایی دیگر دارای روی است. در 85 گرم صدف پخته شده، 74 میلی گرم روی وجود دارد که تقریبا حدود پنج برابر احتیاج روزانه بزرگسالان به این ماده خواهد بود. از دیگر منابع غنی روی می توان به ترتیب به گوشت گوساله، خرچنگ (Crab)، خرچنگ دریایی (Lobster)، گوشت خوک، مرغ و ماهی اشاره نمود.

روی در منابع گیاهی هم یافت می شود، اما اندازه آن کم تر از منابع حیوانی است. در میان منابع گیاهی، غلات غنی شده صبحانه، انواع آجیل به خصوص بادام هندی (Cashew) و بادام (Almond)، حبوبات، غلات کامل به خصوص Oatmeal و لبنیات حاوی روی هستند. باید توجه داشت که ماده روی باید هر روز در رژیم غذایی وجود داشته باشد و در غیر این صورت فرد دچار کمبود روی می شود، زیرا بدن انسان هیچ سیستم مشخصی برای ذخیره سازی روی درون خود ندارد.

اندازه روی مورد احتیاج روزانه

احتیاج روزانه بدن به زینک بر اساس سن و جنس فرق دارد. مثلا بچه ها زیر شش ماه به 2، هفت ماهه تا سه ساله به 3، چهار تا هشت ساله به 5 و نه تا سیزده ساله به 8 میلی گرم روی در روز احتیاج دارند. احتیاج روزانه بدن به زینک در سنین بالای چهارده سال به حدود 11 میلی گرم برای پسران و مردان بالغ و حدود 9 میلی گرم برای دختران و زنان بالغ افزایش می یابد.

زنان در زمان حاملگی و شیردهی کمی بیشتر و در حدود 12 تا 13 میلی گرم در روز احتیاجمند مصرف روی هستند. اغلب افراد مقادیر کافی از ماده روی را در رژیم روزانه خود دریافت می کنند و در نتیجه احتیاجی به مصرف مکمل روی ندارند. با این حال، برخی افراد ممکن است به دلایل مختلف با کمبود روی روبرو شوند که در این صورت برای تامین احتیاج روزانه بدن به روی، استفاده از انواع مکمل روی در آن ها توصیه می شود.

عوارض کمبود روی

از مهم ترین عوارض کمبود روی در بدن به دوران حاملگی در زنان مربوط می شود که می تواند باعث اختلال در رشد جنین شود. کمبود این ماده در دوران نوزادی و کودکی هم باعث اختلالات رشد، و در سنین بلوغ منجر به اختلالات در بلوغ جنسی (تاخیر در بلوغ جنسی در هر دو جنس و عدم نزول بیضه ها به داخل کیسه بیضه در پسرها) می شود.

از دیگر عوارضی که کمبود روی در بدن ممکن است ایجاد کند می توان به از دست دادن اشتها، اسهال، کاهش وزن، ریزش موها، اشکال در عملکرد سیستم ایمنی و بهبود زخم ها، ضایعات پوستی و چشمی و اختلال در حس بویایی و چشایی اشاره نمود. با این حال، باید توجه داشت که بروز هیچ یک از مسائل ذکر شده به تنهایی مختص کمبود روی نبوده و لذا تشخیص کمبود روی تنها باید به وسیله پزشکان و افراد متخصص صورت پذیرد.

گروه هایی که بیشتر در خطر کمبود روی هستند

برخی از افراد بیشتر در خطر کمبود و عدم بهره مندی از خواص زینک برای بدن هستند. جذب روی در افراد مبتلا به بیماری های التهابی روده مانند بیماری کرون (Crowns Disease) یا کولیت اولسراتیو (Ulcerative Colitis) و کسانی که جراحی های دستگاه گوارش برای کاهش طول روده ها انجام داده اند، کاهش می یابد.

افراد گیاهخوار احتیاج به مصرف مقادیر بیشتری روی در رژیم غذایی دارند، زیرا منابع گیاهی حاوی روی کم تری هستند و وجود برخی مواد در غذا های گیاهی جلوی جذب کامل روی را می گیرد.

بچه های که در سنین بالای شش ماه به تغذیه با شیر مادر ادامه می دهند، ولی از سایر منابع غذایی استفاده چندانی نمی کنند، ممکن است در معرض خطر کمبود روی باشند، زیرا شیر مادر حاوی مقادیر کافی از عنصر روی برای سنین بالاتر از شش ماه نمی باشد.

افراد معتاد به الکل در معرض خطر سوء جذب مواد غذایی و ماده روی هستند. بیماران مبتلا به کم خونی داسی شکل (Sickle Cell Anemia) هم ممکن است از جمله کسانی باشند که در خطر کمبود زینک قرار دارند.

موارد استفاده قرص روی چیست؟

مکمل روی در انواع مختلف تزریقی، پوستی و خوراکی موجود است که قرص روی متداول ترین نوع خوراکی آن به شمار میرود و حتما آن را در قفسه داروخانه ها مشاهده نموده اید. اما موارد استفاده از قرص روی چیست و به چه کسانی توصیه می شود؟

همانطور که اسم شد معمولا همه افراد می توانند زینک مورد احتیاج خود را به وسیله منابع غذایی دریافت کنند و احتیاجی به مصرف قرص روی در آن ها نیست، اما با این حال، افرادی که در خطر کمبود این ماده معدنی قرار دارند بهتر است در خصوص استفاده از مکمل زینک با پزشک خود مشورت کنند. مصرف خودسرانه قرص روی به هیچ اسم توصیه نمی شود و در صورت مصرف زیاد ممکن است عوارض بالا بودن روی در بدن را برای شما به همراه داشته باشد.

عوارض بالا بودن روی در بدن

مصرف بیش از حد روی باعث از دست دادن اشتها، حالت تهوع و استفراغ، اسهال، کرامپ شکمی و سردرد می شود. مسمومیت با روی معمولا با مصرف مکمل ها اتفاق می افتد. مصرف بیش از حد روی می تواند باعث اختلال در جذب آهن و مس از دستگاه گوارش و در پی آن کم خونی شود. البته، همانطور که اسم شد عوارض بالا بودن روی در بدن در اثر مصرف بی رویه مکمل ها اتفاق افتاده و امکان بروز آن به وسیله منابع غذایی روی تقریبا نادر است.