اصفهان؛ کانون مهم سالک در کشور ، اقدام انستیتوپاستور برای کاهش مواجهه با لیشمانیا - کی آنلاین

به گزارش ایسنا، پرویز پرویزی، با اشاره به سابقه 100 ساله انستیتو پاستور ایران در تأمین بهداشت و سلامت مردم و کنترل بیماری های عفونی، گفت: بخش انگل شناسی انستیتو پاستور به عنوان یکی از بخش های قدیمی در سال 1357 تاسیس شد و محققان آن به طور اختصاصی روی بیماری های لیشمانیوز (سالک)، مالاریا، توکسوپلاسموز، هیداتیدوز و سایر بیماری های انگلی و منتقله از طریق ناقلین تحقیق و پژوهش خود را ادامه دادند.

وی اضافه نمود: تولید آنتی ژن های انگل ها و کیت های تشخیصی، تشخیص بیماری های انگلی، مشاوره آنتوموفوبیا، کنترل آفات شهری، ارزشیابی حشره کش ها و جونده کش ها و آزمایش آب از نظر آلودگی به انگل ها از جمله فعالیت های این بخش از انستیتو پاستور است.

او با اشاره به تحقیق اخیر خود و دکتر ناصح ملکی راواسان - عضو هیات علمی بخش انگل شناسی بر روی سیستماتیک گردانندگان لیشمانیوز و میکروبیوتای آنها، اظهار کرد: لیشمانیوز ها (سالک) یکی از بیماری های گرمسیری و نیمه گرمسیری فراموش شده منتقله از طریق پشه خاکی ها هستند که سالانه در سطح جهان در حدود یک میلیون مورد تازه و در ایران 20 هزار مورد تازه از آن ها گزارش می شود.

وی درباره علائم این بیماری، بیان نمود: آن ها طیفی از علائم بالینی از زخم های جلدی خوش خیم تا بیماری جلدی - مخاطی و بیماری کشنده احشایی را ایجاد می کنند. ویژگی های بالینی بیماری لیشمانیوز بسیار پیچیده است و به عوامل متعددی بویژه گونه های انگل آلوده کننده و عوامل بیماری زای آن ها و همچنین زمینه ژنتیکی مهره داران، شرایط ایمنی میزبان و محصولات مشتق شده از ناقل بستگی دارد.

پرویزی ادامه داد: با این حال تعادل بین پاسخ های ایمنی سلولی، همراه با مکانیسم های تنظیمی دیگر، نقش اساسی در تعیین پیامد لیشمانیوز ایفا می کنند. در چند سال اخیر، تحقیقات نشان داده است که عوامل مشتق از پشه خاکی ناقل و انگل لیشمانیا به طور فعال در انتقال، استقرار و بقای انگل در میزبان نقش دارند.

همچنین پذیرفته شده است که باکتری ها به طور جدایی ناپذیری با بیماری لیشمانیوز مرتبط هستند و برهم کُنش آن ها با اجزای چرخه بیماری که از روده ناقل شروع می شود و تا میزبان مهره داران ادامه دارد، می تواند یک طرفه، دو طرفه یا چند طرفه باشد و می تواند اثرات نامطلوب، خنثی یا مفیدی برای شرکا داشته باشد.

وی اضافه نمود: تعداد زیادی از باکتری ها، به صورت هم خوراک در روده پشه خاکی هایی که انگل های لیشمانیا را منتقل می کنند، یافت می شوند. این باکتری ها توانایی تنظیم پاسخ های ایمنی حشرات را دارند و متابولیت های ثانویه تولید می کنند که در برابر حشرات و میکروارگانیسم های بدن آنها، فعالیت نشان می دهند؛ بنابراین همانطور که در مطالعات قبلی مجریان طرح به اثبات رسیده است، آن ها احتمالا نقش اساسی در صلاحیت پشه خاکی های ناقل برای انگل های لیشمانیا دارند و به عنوان کاندید های امیدوارکننده در کنترل و درمان بیماری لیشمانیوز هستند.

این عضو هیات علمی بخش انگل شناسی انستیتوپاستور ایران تاکید کرد: با توجه به این استدلال ها تعیین می شود که باکتری های موجود در روده پشه خاکی همراه همیشگی انگل های لیشمانیا هستند و می توانند با رشد انگل لیشمانیا در داخل روده پشه خاکی ناقل و یا خارج از آن، در پوست مهره داران تداخل ایجاد کنند؛ اما عواقب همراهی این باکتری ها و انگل های مذکور در شروع، ادامه و پایان روند عفونت لیشمانیایی تا به امروز به درستی تعیین نشده بود.

وی اضافه نمود: با این پیش زمینه مطالعه ای از طریق محققان انستیتو پاستور ایران طراحی شد تا تعیین کند که آیا باکتری های معده پشه خاکی ها در حین گزش پشه خاکی ها در محل زخم میزبان برگردانده می شوند و در این صورت آیا آن ها در وخامت بیماری لیشمانیوز جلدی نقش دارند؟ بر این اساس ابتدا پشه خاکی های فلبوتوموس پاپاتاسی به صورت زنده از نقاط مختلف استان اصفهان که مهم ترین کانون لیشمانیوز جلدی روستایی (سالک) در ایران است، صید شدند. باکتری های روده پشه خاکی ها که در حین گزش ممکن است وارد پوست میزبان شوند از طریق ترشح اجباری بزاق استحصال و هویت آن ها تعیین شدند.

وی با اشاره به اینکه آنالیز های مرسوم میکروب شناسی حضور 15 گونه باکتری با برتری باکتری انتروباکتر کلوآکه را در حین فرایند ترشح اجباری بزاق تعیین کرد، اظهار کرد: آنالیز های پیشرفته، حضور 230 جنس از باکتری ها را در نمونه ها تعیین کرد که 5 جنس باکتری با فراوانی بالا به ترتیب اسپیروپلاسما، ولباکیا، کورینه باکتریوم، گلوکونوباکتر و فاستیدیوزیپیلا بودند.

یک باکتری گرم منفی انتروباکتر کلوآکه و یک باکتری گرم مثبت باسیلوس سوبتیلیس به عنوان کاندید برای آنالیز تاثیر بیماری زایی باکتری های ناشی از گزش انتخاب شدند و در دز های برابر و یک هزارم انگل لیشمانیا به موش های آزمایشگاهی تزریق شدند تا تفاوت نقش باکتری ها در شروع، ادامه و پیشرفت بیماری عفونت لیشمانیا آنالیز شود.

وی درباره نتایج این مطالعه شرح داد: نتایج این مطالعه نشان داد که بیان موضعی پاسخ های ایمنی در موش های دریافت کننده تلقیح های مختلف باکتری تغییر کرده است. عفونت همزمان باکتریایی تأثیر عمیقی بر تعادل بیان سایتوکائین های ضد التهابی در ابتدا، وسط و پایانی دوره عفونت داشت.

این اثرات بر اساس نوع و دوز تلقیح باکتری متفاوت بود. بدترین نوع زخم لیشمانیوز در گروه دریافت کننده دوز کم دو باکتری به اضافه انگل لیشمانیا مشاهده شد. تزریق همزمان دو باکتری به همراه انگل منجر به افزایش قابل توجه پاسخ های سیستم ایمنی شد.

وی تاکید کرد: علی رغم پیشرفت های حاصل شده از درک اپیدمیولوژی، تشخیص و درمان لیشمانیوز، تعامل بین سطوح خرد و کلان سازمان دهی لیشمانیوز که باعث توسعه و تداوم بیماری در یک منطقه می شود، هنوز آنالیز نشده است. اطلاعات کافی در مورد نوع همزیستی بین انتروباکتر کلوآکه و باسیلوس سوبتیلیس با هم و با حشره میزبان وجود ندارد، اما شواهدی مبنی بر وجود همزمان آن ها در روده هشت گونه پشه خاکی ناقل در مطالعات قبلی مجریان و دیگران وجود دارد و انتقال آن ها نیز در حین گزش در این مطالعه ارائه شد.

همچنین دکتر ناصح ملکی راواسان - عضو هیات علمی بخش انگل شناسی در گفتگو با ایسنا، گفت: نتایج این مطالعه نشان داد که پاسخ های سیستم ایمنی در موش های دریافت کننده تلقیح های مختلف باکتری تغییر کرده و موجب تشدید بیماری می شود. بنابراین، باکتری های روده پشه خاکی به عنوان تعدیل کننده ایمنی موش در تنظیم پیامد لیشمانیوز عمل می کنند. از این رو، برای محدود کردن و در نهایت از بین بردن لیشمانیوز (سالک)، برنامه های تحقیقاتی جامعی با تمرکز بر نقش همه اجزای این بیماری و تعامل آن ها مورد نیاز است.

وی اضافه نمود: یافته های این مطالعه بینش تازهی در مورد استفاده از پتانسیل باکتری های مشتق از ناقل (در اینجا پشه خاکی) در تعدیل سیستم ایمنی مهره داران به نفع میزبان یا توصیه استفاده از آنتی بیوتیک های مناسب همراه با دارو های ضد لیشمانیا ارائه کرد. همچنین این یافته ها می توانند در درک ایمنی ایجاد شده در افراد ساکن در منطقه ها بومی این بیماری که تحت گزش زیاد پشه خاکی ها هستند و نیز در طراحی واکسن ها به کار گرفته شوند.

او با بیان اینکه این مطالعه با حمایت های مالی انستیتو پاستور ایران در سال های 1400-1401 به پایان رسیده است، اظهار کرد: بخشی از این تحقیق به عنوان پایان نامه دکترای تخصصی مشترک انستیتو پاستور ایران و دانشگاه علوم پزشکی ایران بوده است که نتایج آن در مجله Frontiers in Cellular and Infection Microbiology با ضریب تاثیر شش به چاپ رسیده است.