از فرهنگ و سوتعبیرهای احتمالی اش تا نکاتی برای ساخت فیلم بهتر
به گزارش کی آنلاین، تهران (پانا) - مدرسان سری جدید کارگاه های چهاردهمین جشنواره ملی فیلم کوتاه رضوی در 4 کارگاه فیلمسازی این رویداد درباره مواردی از توجه به فرهنگ و سوتعبیرهای احتمالی اش تا نکاتی برای ساخت فیلم بهتر صحبت کردند.
به گزارش ستاد ارتباطات و اطلاع رسانی چهاردهمین جشنواره ملی فیلم کوتاه رضوی؛ کاوه مظاهری در کارگاه صدای فیلمت را در فیلمنامه بشنو، پویان شعله ور در کارگاه نکته هایی که فیلمسازان جوان تر باید بدانند، میرعباس خسروی نژاد و زهره زمانی در کارگاه فیلمسازی بومی؛ نمایش دنیای تجربه های خود را با هنرجویان سینما در گرگان درمیان گذاشتند.
دنیا بینی کارگردان منشا تصمیم گیری است
کاوه مظاهری در اولین کارگاه از بخش دوم کارگاه های جشنواره ملی فیلم کوتاه رضوی که بعد از بهبود شرایط کرونا از سر گرفته شده است، بیان نمود:کارگردان خوب وقتی فیلمی را می سازد فایل و پرونده آن را بعد از بسته شدن دوباره باز و مرور می کند. دست کم من این کار را در ارتباط با فیلم های خودم انجام می دهم که فیلمنامه را ابتدا بر مبنای صدا و بار دیگر بر مبنای نور بازنویسی می کنم. در فیلمسازی انتخاب بسیار مهم است و کارگردانی اساسا بر این مبنا تعریف می گردد؛ انتخاب بازیگر، لوکیشن، قصه، حال و هوا و...
وی اضافه نمود: لوکیشن به صدا در این میان ربط زیادی پیدا می کند. البته لوکیشن نه به معنای معماری و شکل و شمایل تصویر بلکه امکانی که برای فیلمساز و فیلم فراهم می کند. لوکیشن در صداگذاری نیز ظرفیت های خود را بروز می دهد. برای مثال صحنه خلوت یا شلوغ هریک امکان متفاوتی را برای یک فیلم فراهم می کنند. زیرا به هر یک از این دو فضا، ریتم بازی، جای دوربین و المان های دیگر هم اضافه می شوند. همچنین شب و روز بودن، خود فاکتورهای دیگری را به کار اضافه می کند. در فیلمسازی باید به همه این جزییات دقت کرد. برای مثال اگر در سکانسی باران می بارد چه نوعی از آن است و چه صدایی ایجاد می کند؟ همه تغییرات بر صدای صحنه تاثیرگذار هستند و صرفا جنبه زیبایی شناسانه ندارند. سکانس بعد و قبل آن ها مهم است و جایگاهی که در فیلمنامه و فیلم دارند و بر شخصیت پردازی هم تاثیر می گذارند.
کارگردان روتوش بیان کرد: به شخصه اعتقادی به این ندارم که فیلمساز لزوما واقعیت را می سازد یا شبیه سازی می کند. زیرا به محض این که دوربین روشن می گردد دیگر عملا واقعیتی وجود ندارد. همینطور به سوی دیگر این طیف که سینما را نمایشی می داند کاری ندارم. بلکه معتقدم هر فیلمسازی در میانه ای از این دو طیف می ایستد. سینمای مدعی بر شبیه به واقعیت بودن خود یک دروغ است. بنابراین بسکمک از تصمیم ها در کارگردانی از جمله تصمیم بر طراحی صدا و دوربین از نوع دنیا بینی فیلمساز نشات می گیرد.
اطلاعات مهم را در دو دقیقه اول فیلم جاگذاری نکنید
پویان شعله ور نیز در کارگاه خود به تکنیک ها و نکاتی برای ساخت فیلم بهتر اشاره و بیان کرد: اگر به اندازه نمایی شک دارید، اندازه نما را باز فیلمبردرای کنید. زیرا بعدا می توان آن را به نماهای بسته تری تبدیل کرد. همچنین بهتر است در برداشت پلان-سکانس ها دستکمک داشته باشید که زمان برداشت ها را برایتان ثبت کند. زیرا ریتم درونی پلان ها بسیار مهم است و اساسا زمان عنصر بسیار مهمی در یک فیلم است. اینگونه بهتر متوجه خواهید شد که هر برداشت چقدر با آن ریتمی که در ذهن تان بوده است، جور درمی آید.
وی اضافه نمود: یکی از نکات مهم در فیلمسازی این است که هیچ گاه اطلاعات مهم را در یک یا دو دقیقه اول فیلم جاگذاری نکنید فیلم های کوتاه غالبا در جشنواره ها نمایش دارند و یک و دو دقیقه اول معمولا زمانی است که مخاطب شاید حواسش به اثر نباشد و اتفاقات مهم آن را از دست بدهد.
این تدوینگر درباره اهمیت نقش تدوین در پرداخت اثر بیان نمود: اصطلاح تدوینگر به معنای کارگردان دوم به این دلیل به کار می رود که تدوینگر می تواند برخی موارد و ضعف ها در کارگردانی را اصلاح کند. حال اگر او نیز در دام نقاط ضعف کارگردان بیافتد، خروجی کارش ضعیف خواهد بود. شناخت کارگردانان نسبت به انواع لنز در فیلمسازی اهمیت زیادی دارد. بسکمک از کارگردانان لنزها را نمی شناسند و این مسئولیت را به فیلمبردار می سپارند و بعد به مشکل برمی خورند.
شعله ور ادامه داد: یکی از معضلات فیلم های کوتاه به ویژه اولین تجربه ها جهت نگاه بازیگران است. این اتفاق کار تدوین را سخت می کند و وقتی تدوینگر کات می زند، جهت نگاه کاراکترها در قاب درست نیست. این مشکل را می توان با علامت گذاری سر صحنه برطرف کرد.
اشتراک تجربه های زیسته
میرعباس خسروی نژاد نیز در کارگاه فیلمسازی بومی؛ نمایش دنیای توضیح داد: برای حضور در جشنواره های بین المللی باید به مسائل انسانی توجه ویژه داشت؛ به این که هر عملکردی از سوی شخصیت های فیلم چه معنایی را به ذهن متبادر می کند. در فرهنگ ما و آن ها چه معنایی دارد. برای مثال نذری برای ما خوانش متفاوتی دارد اما در کشورهای دیگر شاید صرفا یک خوراکی است. همچنین برخی از شوخی ها در فرهنگ ما، وقتی در یک فیلم و جشنواره ای بین المللی نمایش داده می گردد، برای مخاطبان خارجی یا معنایی نداشته یا حتی سوتعبیرهایی را به دنبال دارد.
وی با اشاره به موفقیت آثار اصغر فرهادی و زنده یاد عباس کیارستمی به دلیل برخورداری از زبان مشترک بین المللی اضافه نمود: اصغر فرهادی و عباس کیارستمی فیلمسازانی هستند که آثارشان به زبان بین المللی ساخته و پرداخته شده اند. در میان کارگردانان خارجی هم می توان کوروساوا را مثال زد.
خسروی نژاد با اشاره به اهمیت شناخت محیط و تجربه های زیسته در فیلمسازی بیان کرد: من سه فیلم در کشورهای دیگر ساختم اما قطعا فیلم هایی که در ایران ساخته ام، به دلیل شناختم از جغرافیا و فرهنگ مان دقیق تر است.
این فیلمساز در بخش دیگری به قواعد حضور در جشنواره های خارجی اشاره و بیان نمود: آماده بودن مواد تبلیغی برای حضور در فستیوال های بین المللی کاری حرفه ای است. باید همه مواد تبلیغی برای فضای مجازی و شبکه های اجتماعی مختلف را با اندازه و حجم مناسب در اختیار جشنواره های بین المللی قرار داد. همراه داشتن کارت ویزیت و احیانا بروشورهایی برای معرفی اثر نیز هنگام حضور در رویداد کارآمد خواهد بود.
احساسات زبان مشترک سراسر دنیا است
زهره زمانی نیز در کارگاه مشترک فیلمسازی بومی؛ نمایش دنیای درباره تجربه موفقیت فیلم جدایی نادر از سیمین بیان نمود: در این فیلم اصغر فرهادی به جزییات طلاق ندارد. زیرا جزییات آن به قوانین هر کشور بر می گردد و قانون ایران در این زمینه مختص ما است اما این کارگردان با هوشمندی با عبور از جزییات و قوانین مربوط به طلاق، زبان فیلم خود را بین المللی کرده است.
برنامه ریز جشنواره های داکای بنگلادش و مذهب امروز ایتالیا اضافه نمود: احساسات آدمی در همه جای دنیا مشترک است و یک زبان بین المللی است. کیارستمی فیلمسازی است که قصه های مشترک بین المللی می گوید. در خانه دوست کجاست؟ او هر مخاطبی می تواند به خاطره مشترک خود از کمک به دوستش برسد. تعریف قصه های شخصی از احساسات مشترک انسانی می تواند همیشه فهم و درک گردد. متاسفم از این که بگویم فیلم های ما تکنیک زده شده اند و فیلمنامه هایشان را در مدت کوتاهی نوشته و زمان زیادی صرف تکنیک می کنند و اصل داستان گویی غافل می مانند؛ اصلی که منجر به ارتباط میان پرده سینما و مخاطب می گردد.
زمانی در بخش دیگری بیان کرد: باید درباره چیزهایی نوشت که خوب آن را می شناسیم و این شناخت کاملا در اثر نمود پیدا می کند. فیلمسازان جوان امروز نسل خوشبختی از نظر دسترسی به ابزارها و تجهیزات برای ایجاد ارتباط و تفحص هستند. در حالیکه نسل ما صرفا کتاب هایی را در اختیار داشت و همه دریافت هایمان از طریق تجربه های زیسته و این کتاب ها اتفاق می افتاد.
این جلسات به همت انجمن سینمای جوانان ایران(دفتر گلستان) به مدیریت مهدی صاحبدل برگزار می گردد.
همچنین مدیریت کارگاه های آموزشی جشنواره را سعید پوراسماعیلی برعهده دارد.
چهاردهمین جشنواره ملی فیلم کوتاه رضوی با موضوع سیره علمی و عملی امام رضا علیه السلام به همت و مشارکت سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بنیاد بین المللی امام رضا علیه السلام و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گلستان اسفندماه 99 برگزار خواهد شد.
منبع: خبرگزاری پانا