آپولو ؛ اولین خودروی فضایی - کی آنلاین

در ساعت 20:17:40 روز 20 ژوئیه 1969، ماژول قمری آپولو معروف به عقاب برروی سطح کره ماه نهاده شد. در داخل ماژول آپولو، نیل آرمسترانگ و باز آلدرین نهاده شده و خود را برای کشف چیزی که آلدرین آن را ویرانه باشکوه نامیده بود؛ آماده می نمایند.

آرمسترانگ نخستین انسان در تاریخ بشر بود که برروی سطحی به غیر از زمین نهاده شده و نام او برای همواره در تاریخ بشریت جاودانه شد. اکنون 50 سال از آن عصر تاریخی گذشته و آخرین حضور انسان برروی ماه به اواخر سال 1972 و ماموریت فضایی آپولو 17 باز می شود. پس از ماموریت مذکور دیگر انسان پا برروی کره ماه نگذاشت و تحقیقات جدید در ایستگاه فضایی بین اللملی انجام شد.

اما درست به همان اندازه که فرود انسان برروی کره ماه بسیار جالب و شگفت انگیز بود؛ استفاده از اولین خودروی ماه نورد دنیا توسط فضانوردان برای کشف عجایب کره ماه بسیار با اهمیت است. اولین ماه نورد در سال 1971 در ماموریت آپولو 15 حضور داشت.

اندکی بعد در ماموریت آپلو 16 از آن استفاده شد و در نهایت شاهد حضور چشمگیر و موثر ماه نورد در ماموریت آپولو 17 بودیم. اما سوال این است که نخستین خودروی فضایی بشر چه ویژگی هایی داشت؟ برای پاسخ به این سوال با برترین ها همراه شوید.

چهره ساده و تعیین؛ ذاتِ عجیب و غریب

ماه نورد (LRV) از نظر فنی و ظاهری مانند یک خودرو بوده و چهار چرخ و دو جایگاه داشت. گلگیر ها روی چرخ ها را گرفته و از برخواستن گرد و غبار جلوگیری می کردند.

سیستم تعلیق دو تکه بود و به طور کلی از نظر ظاهری کاملا شبیه به یک خودروی معمولی بود. البته بعضی از تعیینات ظاهری ماه نورد با خودرو های معمولی متفاوت بوده و استفاده از پوشش آلومینیوم را برروی نقاطی از بدنه آن شاهد بودیم. همچنین ماه نورد پدال و فرمان نداشته و اهرمی T. شکل به فضانوردان یاری می کرد که کنترل سرعت، چرخش و ترمز آن را در اختیار بگیرند.

ماه نورد چهار چرخ داشت؛ اما به جای استفاده از لاستیک های معمول، از لاستیک هایی شبکه ای و فلزی که با استفاده از سیم های آلومینیومی ساخته شده بودند؛ استفاده شده و آج های کوچک تیتانیوم با ظاهر V. شکل خود به تردد بی نقص ماه نورد برروی سطح کره ماه یاری می کردند. چرخ ها مانند لاستیک های معمولی و پر شده از هوا عمل ننموده و تاثیر آن ها را نداشتند؛ اما به لطف تسمه های وِلکرو فضانوردان برروی جایگاه نگاه داشته شده و از ایمنی کافی برخوردار بودند.

تنها یک اسب بخار

مهندسان فضایی برای اطمینان از اینکه ماه نورد از روی سطوح ناهموار عبور نموده و مسئله ای به وجود نمی آورد؛ برای هر چرخ پیشرانه های الکتریکی DC نصب نموده اند؛ بنابراین ماه نورد یک خودروی برقی چهار چرخ متحرک بود؛ اما برخلاف بسیاری از خودرو های برقی مدرن، اصلا قدرتمند نبود. هر پیشرانه 0.25 اسب بخار قدرت داشت و نیرو به وسیله جعبه دنده سیکلوئید با نسبت 80:1 به چرخ ها منتقل شده و حداکثر سرعت ماه نورد را به 14 کیلومتر در ساعت می رساند.

ماه نورد برخلاف خودرو های برقی مدرن، قابل شارژ نبود. برای تامین برق از دو باتری با جنس روی و نقره به وزن 54 کیلوگرم استفاده می شد. حجم انرژی ذخیره شده 8.7 کیلووات ساعت بود و برد ماه نورد هم تنها 90 کیلومتر تخمین زده شده است. نکته جالب اینجاست که هر کدام از چرخ ها توان چرخش داشته و در مجموع شعاع گردش ماه نورد را به 3 متر می رسانند.

از هر نظر جمع و جور

ماژول آپولو فضای کمی داشت؛ بنابراین باید ماه نورد در ابعادی کوچک طراحی می شد. به همین علت ماه نورد بیش از 3 متر طول نداشت و وزن آن هم تنها 210 کیلوگرم بود. با این حال ماه نورد توان حمل 490 کیلوگرم را داشت که این میزان بیش از دو برابر وزن آن بود. علاوه بر این برد پیمایشی ماه نورد حدود 90 کیلومتر تخمین زده شد؛ اما ناسا به دلیل احساس خطر و امکان خرابی ماه نورد، برد آن را تنها 7.6 کیلومتر نموده و به این ترتیب به فضانوردان فرصت داد که در صورت خرابی ماه نورد خود را به سرعت به ماژول فضایی برسانند.

فضانوردان به شکل دستی ماه نورد را راهنمایی نموده و سیستم ناوبری ساده ای در داخل ماه نورد وجود داشت که موقعیت ماژول و جهت درست حرکت را به آن ها نشان می داد. ماه نورد در سه ماموریت آخر آپولو حضور داشت؛ ولی هرگز خیال فضانوردان را راحت نکرد و لحظات نگران نماینده ای را به وجود آورد.

مشکل این بود که گرد و غبار ماه، مانع خنک شدن سیستم باتری ها شده و در یکی از ماموریت ها گلکیر ماه نورد شکست و مسائل را افزایش داد. در مجموع ماه نورد احتیاج به تعمیرات اساسی داشت و نتوانست از پس ماموریت های خود برآید.

66.2 میلیون دلار هزینه برای ساخت هر ماه نورد

بوئینگ و جنرال موتورز شرکای مشترک ناسا در پروژه ساخت ماه نورد بودند. در سال 1969 برای تمام ماه نورد های ساخته شده؛ قیمتی معادل با 38 میلیون دلار در نظر گرفته شد و در سال 2019 این رقم معادل با 265 میلیون دلار است. چهار ماه نورد ساخته شد؛ اما سه دستگاه از آن ها به ماه رفته و هنوز نمونه دیگری از آن ها برروی زمین قرار داشته و تاکنون ماه را ندیده است. ماه نورد های مذکور در مجموع 91.7 کیلومتر را طی کردند.

منبع: motor 1

ترجمه: امین نقی زاده